როგორ ცხოვროებენ ეკომიგრანტები მთაში

გაზეთ „ალიონის“ ორშაბათის ნომერში ვრცელი სტატია დაიბეჭდა დაბა ნასაკირალის და მისი მაცხოვრებლების შესახებ. ვინაიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი ამ დროს მთაშია, მათ ბახმაროში, პატარა ფაფარას დასახლებაში ვესტუმრეთ.

პირველი, რაც უნდა აღინიშნოს, ხის სააგარაკო „ღოჯიანი“ სახლები პატარა მუზეუმს მოგაგონებთ, სადაც სისუფთავესთან ერთად თვალს მოგჭრით დიასახლისების მიერ შესრულებული ნაქარგობა, მთისთვის დამახასიათებელი ნაკეთობანი.  რა თქმა უნდა მასპინძელი აუცილებლად მოგართმევთ მთის საფირმო კერძს „ბორანოს“, რომელსაც დაწნული, გამხმარი ყველისაგან  „მემთევრი“ ქალები ერბო-კარაქში ხარშავენ. მომზადებისას იაღსაც იყენებენ და შემდეგ ყავისფრად მობრაწული „ბორანო“ღრმა ჯამით გამოაქვთ მაგიდაზე. ამჯერად ჩვენი მასპინძელი ნასაკირალელი ოთარ ირემაძის ოჯახი იყო.  მთის უამრავ საფირმო კერძთან ერთად საგანგებოდ ჩვენთვის სოკო „ცხვრის დუმაც“ მოამზადეს

„მემთევრები“ აქ მაისის ბოლოს, ივნისის დასაწყისში ამოდიან და სექტემბრის ბოლომდე აქ არიან. ადრე გაზაფხულზე კარტოფილს თესავენ და სექტემბრის  შუა რიცხვებში იღებენ. მოჰყავთ ნიორი, სხვა ბოსტნეული კულტურები.  მთავარი მაინც რძის პროდუქტებია. საზამთროდ იმარაგებენ კარაქს, იაღს, სულგუნს, დაწნულ და ჩვეულებრივ ყველს, ყურუთს.

დღისით სახლში უფრო მეტად დიასახლისები არიან. მამაკაცები სამუშაოდ მიდიან, ზოგი შეშას ამზადებს, ზოგი საქონელს მწყემსავს.

_ მთა მიყვარს. ყოველწლიურად აქ ვატარებთ 4-5 თვეს. მთის გარეშე ბარი როგორ იქნება. ახლა რომ უყურებთ, ფაფარას დასახლებიდან 100 ტონაზე მეტი კარტოფილს ჩავიტანთ  სექტემბრის ბოლოს ბარში. ნაწილ კარტოფილის ვყიდით…მთის ბარაქა ბარს აძლიერებს. დრო მეტ-ნაკლებად ყველა კარგია, არც ახლაა ცუდი დრო, მთავარია შრომა არ გეზარებოდეს _გვითხრა 83 წლის გივი გორგაძემ.

_კარაქი, იაღი, ყველი, ყურუთი, ნადუღი თითქმის მთელი ზამთრის სამყოფს ვაგროვებთ. ორ კვირაში კარტოფილსაც ამოვიღებთ, ამ ხანში მთაში ზამთარიც მოახლოვდება, მეთოვლიე ყვავილებით დაიფარება მინდვრები  და ბარში დავეშვებით _გვითხრა 62 წლის ჯემალ ირემაძემ.

მამაკაცები ამჯერად  მათი სალოცავის _ჯამეს გაფართოების სამუშაოებით იყვნენ დაკავებულები.

_ მორწმუნე მრევლი მატულობს, არ ეტეოდნენ არსებულ ჯამეში და ვაფართოებთ. ერთი ჯამე ბახმაროს შემოსასვლელში _ნამანევში გვაქვს _გვითხრა იმამმა ახმედ მგელაძემ.

ჩვენ ვწერდით დაბა ნასაკირალის მეჩეთის შესახებ, რომლის გაფართოება-კეთილმოწყობის სამუშაოები 5 წლის წინ დაიწყო და დღეს იგი ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მეჩეთია დასავლეთ საქართველოში.

_ძალიან ბევრმა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა მეჩეთის მშენებლობაში. ადგილობრივი შემოწირულობების გარდა ექიმი მიშა ართმელაძე დაგვიდგა გვერდით. მას ორი კერძო კლინიკა აქვს ბათუმში და წარმატებული ბიზნესმენია. ასევე შეიძლება ვთქვათ გოჩა ირემაძის და ოთარ ანთაძის მიმართ. ადგილობრივი მუნიციპალიტეტის მერია  დაგვეხმარა. განათების მოწყობა ვთხოვეთ მეჩეთის  ერთ-ერთ შემოსასვლელში და გაგვიკეთეს. ბაილეთი-ნასაკირალის გზა რომ დაიგო, მეჩეთის მთავარ შემოსასვლელამდე მოიყვანეს ასფალტი. მადლობა მათ _გვითხრა იმამმა ახმედ მგელაძემ.

ახმედმა განათლება სტამბულში, კარადენიზის უნივერსიტეტში მიიღო.

_15-მდე ქართველი ვსწავლობდით ამ უნივერსიტეტში. აქ შევისწავლე წინამძღოლობა _გვითხრა მან.

ისე მოხდა, რომ ბახმაროს შემოსასვლელსი ბათუმელ ჰაფიზებს ქემალ და ჯემალ ვანაძეებს შევხდით. საინტერსო იყო მათთან საუბარი.

ჰაფიზებს იმ მორწმუნეს უძახიან, ვინც ყურანი ზეპირად იცის. ეს ტრადიცია დიდ როლს თამაშობს ისლამური მემკვიდრეობის შენარჩუნებაში.

ყურანის  აიათები  და ჰასიდები მაჰმადის სიცოცხლისას სპეციალურად ისწავლებოდა და ზეპირად გადადიოდა თაობიდან თაობამდე. ისლამური მემკვიდრეობის მცვლელები ჰაფიზები იყვნენ. წერილობითთან ერთად ეხლაც საკმაოდ ძლიერია ჰაფიზების ტრადიცია.

კიდევ ერთ ჰაფიზს, ზვიად ვანაძეს ამ დღეს ვერ შევხდით. ზვიადი იმიტომ ვახსენე, რომ წარმოშობით ნასაკირალელია,  მისი მამა ლექსო ვანაძე ცნობილი აკორდეონისტია და წლების განმავლობაში მუშაობდა ოზურგეთის სარაიონო კულტურის სახლის სიმღერისა და ცეკვის აცნობილ ანსამბლში, ცნობილ ქორეოგრაფ ვახტანგ მეგრელაძესთან.

გულიანად მიგვიღეს, გვიმასპინძლეს და მომავალი შეხვედრის სურვილით დავემშვიდობეთ  მათ.

მსგავსი სტატიები