დღეს, ექვთიმე თაყაიშვილის დაბადების დღეა

5 იანვარი, დიდი არქეოლოგის, ისტორიკოსის, საკუთარ მიწაზე შეყვარებული – ექვთიმე თაყაიშვილის დაბადების დღეა

მამამ მეოთხე შვილის დაბადება კი გაიგო, მაგრამ აივანზე არ გამოსულა და თოფი არ უსვრია, რაც გურიაში წესად ქონდათ – ორიოდე დღეში გარდაიცვალა კიდეც მძიმე ავადმყოფობისგან.

ექვთიმესთვის ძალზედ მნიშვნელოვანი გახლდათ იმ ღირსშესანიშავი ნივთებისა თუ ფრესკების დაბრუნება სამშობლოში, რომელიც გაფანტული იყო სხვა მიწებზე. საქართველოს წარსულის ძეგლები მიმოფანტული იყო და განწირული დასაღუპავად: „დაწყევლილი მყავდა ყოველი ქართველი, რომელიც ისტორიულ ნივთს სამშობლოს დაუკარგავდა.“

236 ყუთი, 12 ტომარა და 1 კალათა მოგროვდა, სიჩქარეში ერთი ყუთი დააკლდა, ჩანაწერებში ნახა რომ ამ ყუთში ყველაზე ძვირფასი საეკლესიო ნივთები იყო, თავზარი დაეცაა.. არსად წასვლა არ უნდოდა, მაგრამ საათები კიარა, წუთებიღა იყო დათვლილი, დილით წითელი არმია შევიდოდა ქალაქში და ყველაფერს დაკარგავდა.. გულდამძიმებული იყო

მიხეილ ჭიაურელის მოგონება: „გავიცანით ექვთიმე თაყაიშვილი, აი კაცი სუფთა უმწიკვლო, რომლისთვისაც სხვა არაფერი არ არსებობდა გარეშე თავისი ტურფა, ტკბილი საქართველსი. აი ეს გრძნობები, მალე ჩანერგა ჩვენში და ჩვენ უკვე მზად ვიყავით, საცა უნდა მიეთითებინა წავსულიყავით მასთან ერთად.”“ექვთიმეს კითხეს, საქართველოში ხომ არ დაბრუნდებითო? – მსურს ჩემი ძვლები საქართველოში დაიმარხოსო. ყოყმანი შეატყვეს და უპასუხა, – შვილო ტიტველი ვარ, ასე როგორ წამოვიდე სამშობლოშიო.

1944 წლის 11 აპრილს დასრულდა 24 წლიანი ლტოლვილობა, 82 წლის ექვთიმე თაყაიშვილი სამშობლოში დაბრუნდა და ეროვნული საუნჯეც ჩამოიტანა. თბილისში თვალცრემლიანმა გზაში თანამგზავრებს მიმართა: „ახლა შემიძლია ვთქვა, რომ შევასრულე ჩემი ვალი, არ მაქვს უფლება ჩემს ბედს დავემდურო.. „ცა-ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუხტო, ჩემო სამშობლო მხარეო, სნეული დავბრუნებულვარ,

მკურნალად შემეყარეო!“

ავტორი: ბელა გზირიშვილი

ფოტოზე:პირველ  რიგში სვანურ საკარცხულზე ზის ექვთიმე თაყაიშვილი. მეორე რიგში: მარცხნიდან მესამე- არქიტექტორი სიმონ კლდიაშვილი, მეოთხე – ფოტოგრაფი დიმიტრი ერმაკოვი, მესამე რიგში: მარჯვნიდან პირველი – ივანე ნიჟარაძე.

სვანეთი, 1910 წელი

მსგავსი სტატიები